Hayat, seçimlerle dolu bir yolculuktur. Ancak bazı seçimler, diğerlerinden daha ağır gelir. Hepimizin yaşamında, yanlış olduğunu bile bile yaptığımız seçimler olmuştur. Peki, neden kendimizi bu hatalı yollara saplanmış buluruz? Irvin D. Yalom’un varoluşçu psikoterapiye dair görüşleri, bu sorunun derinlerine inmek için etkileyici bir rehber sunar.
Yalom’a göre, insan hayatındaki en temel meselelerden biri, özgürlük ve sorumluluk arasında sıkışıp kalmaktır. Özgürlük, kulağa hoş bir kavram gibi gelse de aynı zamanda korkutucudur. Çünkü özgürlük, kendi hayatımızın mimarı olduğumuzu, tüm seçimlerimizin sorumluluğunu üstlenmek zorunda olduğumuzu hatırlatır. İşte tam bu noktada, “yanlış seçimler” dediğimiz kavram devreye girer.
Seçim Yaparken Kendi Kafesimizi İnşa Etmek
İnsan zihni, belirsizlikten nefret eder. Bazen özgürlüğün getirdiği bu belirsizliği tolere edemediğimiz için, yanlış da olsa bir seçim yaparız. Yalom’un teorilerine göre, insanlar genellikle kendilerini “başka seçeneğim yoktu” yalanına inandırarak hareket eder. Bu, özgürlüğün verdiği ağırlıktan kaçmanın bir yoludur. Oysa gerçek, çoğu zaman göründüğünden farklıdır; başka seçenekler vardır, ancak bu seçenekler daha fazla risk ya da çaba gerektirdiği için göz ardı edilir.
Yanlış Seçimlerin Psikolojik Temelleri
Yanlış seçimler genellikle kaçışın bir sonucudur. Bu kaçış, sorumluluktan, belirsizlikten ya da yüzleşmek istemediğimiz duygulardan olabilir. Yalom, insanların bu tür seçimleri yaparken sıklıkla “kendini kandırma” mekanizmasını kullandığını söyler. Örneğin, sevmediğimiz bir işi yapmaya devam ederiz, çünkü “başka bir iş bulamam” düşüncesine inanmayı seçeriz. Sevmediğimiz bir ilişkide kalırız, çünkü “yalnız kalamam” korkusuna tutunuruz.
Yanlış Seçimler ve Kendi Hayatımızı Yaratmak
Yalom, yanlış seçimlerin hayatımızın bir parçası olduğunu kabul eder, ancak bu seçimlerin bize bir şeyler öğretebileceğini de belirtir. Önemli olan, bu hatalardan ders çıkararak, hayatımızın sorumluluğunu yeniden elimize almaktır. Çünkü ne kadar hatalı olursa olsun, her seçim bir özgürlük anıdır. Özgürlüğün sorumluluğunu üstlenmek, yanlışları doğruya çevirebilmenin ilk adımıdır.
Bir Çıkış Var mı?
Yalom’un önerisi, yaşamın kaçınılmaz belirsizlikleriyle yüzleşmek ve bu belirsizliklerin içinde anlam aramaktır. Yanlış seçimler de bu sürecin bir parçasıdır. Ancak her yanlış, bize yeni bir kapı aralayabilir. Yeter ki hatalarımızı sahiplenip, onların rehberliğinde ilerlemeyi seçelim.
Sonuç olarak, özgürlüğün yükünü taşımaktan kaçmak için kendimizi yanılsamalara kaptırırız. Fakat unutmamalıyız ki, hayatın anlamı sadece doğru seçimlerde değil, yanlışlarımızdan öğrenip yeniden başlama cesaretini gösterebilmekte yatar. Yanlış seçimler hep yapılır; çünkü bu, insan olmanın bir parçasıdır. Önemli olan, bir sonraki seçimin sorumluluğunu üstlenebilecek gücü bulabilmektir.
Sadece özgürlük korkusuyla değil, özgürlük cesaretiyle yaşayın.
Yorum Gönder