Sporx TV, internet üzerinden yayın

Jean-Jacques Rousseau, insanlık tarihinin en etkili filozoflarından biri olarak özgürlük kavramına getirdiği çarpıcı yorumlarla tanınır. Onun, “İnsanın özgürlüğü, onun şeyi yapabilmesinde değil, istemediği hiçbir şeyi yapmak zorunda olmamasıdır” sözü, özgürlük kavramına bakışımızı derinleştiren bir perspektif sunar. Peki, bu fikir modern dünyada ne kadar geçerli?

Gerçek Özgürlük: Seçim Değil Zorunluluğun Yokluğu

Rousseau’ya göre özgürlük, seçeneklerin fazlalığıyla değil, bireyin üzerindeki dış baskıların yokluğuyla ilgilidir. Modern dünyada, bize sunulan sayısız seçenek özgürlük gibi görünse de, aslında bu seçeneklerin ardında bizi belirli yollara yönlendiren toplumsal, ekonomik ve politik baskılar bulunur.

Örneğin, bir bireyin istediği mesleği seçebilme özgürlüğü olduğu söylenir. Ancak bu seçim gerçekten bireyin mi, yoksa ekonomik zorunlulukların dayatması mıdır? İşte Rousseau, tam da bu noktada özgürlüğün gerçek anlamda hissedilmediğini savunur.

Modern Dünyanın Zorunlulukları

Rousseau’nun bu görüşü, özellikle kapitalist sistemde daha da anlam kazanıyor. İnsanlar, yaşamlarını sürdürebilmek için istemedikleri işleri yapmak, sevmedikleri ortamlarda bulunmak ve dayatılan normlara uymak zorunda kalıyorlar. Bu durum, bireylerin özgür olduğunu düşünseler bile aslında farklı türde bir tutsaklık içinde yaşadığını gösteriyor.

Reklamlar, sosyal medya, toplumun dayattığı başarı ve güzellik standartları, bireylerin kendi özgür iradeleriyle hareket etmelerini engelliyor. Rousseau’nun bu görüşü, bireyin içsel huzuru için yalnızca seçim hakkına değil, aynı zamanda dayatmalardan arınmış bir hayata ihtiyaç duyduğunu ortaya koyuyor.

Rousseau’nun Özgürlük Felsefesi ve Günümüz

Rousseau, toplumsal düzenin bireyin özgürlüğünü kısıtladığını savunmuştu. Ona göre, bireyin gerçek anlamda özgür olması, sadece kendi içsel iradesine uymasıyla mümkündür. Günümüzde bu felsefenin izlerini hâlâ görmek mümkün:

• Minimalist Yaşam: İnsanlar, tüketim kültürünün dayatmalarından kurtulmak için daha az tüketip daha sade yaşamayı tercih ediyor.
• Dijital Detoks: Teknolojinin baskısından kaçmak isteyen bireyler, sosyal medyadan uzaklaşıp kendi düşüncelerine odaklanıyor.
• Kendi Yolunu Çizme: Toplumun beklentilerini bir kenara bırakıp kendi tutkularını takip eden insanlar, Rousseau’nun tanımladığı özgürlüğe yaklaşmaya çalışıyor.

Zorunluluklardan Kurtulabilir Miyiz?

Rousseau’nun idealize ettiği özgürlük, günümüz dünyasında tamamen erişilebilir bir hedef gibi görünmeyebilir. Ancak bireyler, dayatmalardan mümkün olduğunca kurtulmak ve kendi değerleri doğrultusunda bir yaşam sürmek için çaba gösterebilir. Özgürlük, bireyin dışsal baskılardan sıyrılarak kendi içsel iradesini takip edebilmesidir.

Sonuç

Rousseau’nun bu sözü, insan özgürlüğüne dair ezber bozan bir bakış açısı sunar. Özgürlük, bir şeyi yapabilme gücü değil, yapmama hakkıdır. Modern dünyanın karmaşasında, bireylerin gerçek özgürlüğü bulabilmesi, dayatmaların farkına varıp onlardan kurtulmaya çalışmasıyla mümkündür.

Unutmayalım, gerçek özgürlük, zorunlulukların bittiği yerde başlar.