Osmanlı Devleti'nin en zorlu dönemlerinden birine damga vuran Sultan II. Abdülhamid Han, yalnızca devlet yönetimindeki stratejik hamleleriyle değil, halkın refahını gözeten politikalarıyla da tarihe adını altın harflerle yazdırmıştır. Onun en önemli hassasiyetlerinden biri de halkın temel ihtiyaçlara ulaşımını kolaylaştırmak ve fiyat pahalılığını kontrol altına almaktı.
Sultan Abdülhamid Han, saltanatı boyunca ekonomik dengeleri sağlam tutmayı hedefleyen bir dizi politika yürütmüştür. Özellikle gıda fiyatlarının artışı, dar gelirli kesimler için büyük bir sıkıntı kaynağıydı. Bu durumun farkında olan Sultan, halkın temel ihtiyaçlarını makul fiyatlarla karşılaması için sıkı önlemler almıştır.
Tanzim Satışlarının Atası: Darphane ve Narh Sistemi
Sultan Abdülhamid, pahalılığın önüne geçmek için Osmanlı'nın geleneksel “narh sistemi”ni etkin bir şekilde uygulamıştır. Narh sistemi, temel ihtiyaç maddelerinin fiyatlarının devlet eliyle belirlenmesini ve denetlenmesini esas alıyordu. Bu sistem, karaborsanın ve keyfi fiyat artışlarının önüne geçmek için oldukça etkili bir araçtı. Abdülhamid Han, narh sistemini sıkı bir şekilde uygulatmış, fırınlarda ekmek fiyatlarından çarşılardaki un ve yağ satışına kadar her alanda denetim yaptırmıştır.
Halkın Refahı İçin Tarımsal Reformlar
Tarım sektörüne büyük önem veren Abdülhamid, çiftçilerin daha üretken olabilmesi için tohum ve ekipman desteği sağlamış, çiftçilerin vergi yükünü hafifletmek adına reformlar yapmıştır. Özellikle zirai üretimi artırmak için kurulan Ziraat Bankası, bu dönemde çiftçilerin finansal sorunlarını çözmek adına önemli bir görev üstlenmiştir. Halkın temel gıda maddelerine daha ucuz ve kolay erişebilmesi için, tarım ürünlerinin üretim ve dağıtım süreçleri devlet kontrolünde düzenlenmiştir.
Demiryollarıyla Lojistik Maliyetlerini Düşürme
Sultan Abdülhamid Han, demiryollarını yalnızca askeri ve siyasi bir araç olarak görmemiş, aynı zamanda ekonomik bir kalkınma aracı olarak da değerlendirmiştir. Anadolu, Hicaz ve Rumeli bölgelerine yayılan demiryolu ağı, gıda maddelerinin taşınmasını hızlandırarak lojistik maliyetlerini düşürmüş ve bu durum, fiyatların halk lehine düzenlenmesine olanak tanımıştır.
Pahalılıkla Mücadelede Şefkatli Bir Sultan
Sultan Abdülhamid’in halkına olan şefkati, bizzat yaptığı uygulamalarda açıkça görülür. Örneğin, kıtlık dönemlerinde İstanbul halkına ücretsiz ekmek dağıtımı yapılması için emir vermiş, kış aylarında yakacak yardımları organize edilmiştir. Pahalılığın halk üzerinde oluşturduğu baskıyı hafifletmek adına uyguladığı bu politikalar, Sultan Abdülhamid Han’ın adalet ve merhamet anlayışını ortaya koymaktadır.
Günümüze Düşen Miras
Abdülhamid Han’ın fiyat pahalılığına karşı yürüttüğü mücadele, günümüzde de ders alınması gereken bir yönetim anlayışını yansıtmaktadır. Ekonomik krizlerin ve gelir adaletsizliğinin arttığı çağımızda, onun halk odaklı politikaları, sosyal adaletin ve ekonomik istikrarın sağlanması için önemli bir örnek teşkil etmektedir.
Sultan Abdülhamid Han, yalnızca bir padişah değil, halkının derdiyle dertlenen bir devlet adamıydı. Fiyat pahalılığına karşı verdiği mücadele, onun adalet ve halkına duyduğu sevginin bir yansımasıdır. Onun mirası, adaletli bir yönetimin halk üzerindeki olumlu etkisini açıkça ortaya koymaktadır.
Bu yazı, Sultan Abdülhamid Han’ın devlet yönetimindeki sosyal ve ekonomik hassasiyetlerini anımsatarak, tarihimizin bu önemli dönemine ışık tutmayı amaçlamaktadır.
Yorum Gönder