El, ayak, ağız hastalığı (EAAH), çocuklarda sıkça görülen, virüs kaynaklı bulaşıcı bir enfeksiyon hastalığıdır. Genellikle coxsackievirus (özellikle A16 türü) ve enterovirüs 71 virüsleri tarafından meydana gelir. Kızamık ve su çiçeği gibi döküntüler oluşturması nedeniyle bu hastalıklarla karıştırılabilir, ancak kendine has belirtileri ve yayılma yolları vardır. İşte bu hastalık hakkında ayrıntılı bilgiler:
El, Ayak, Ağız Hastalığı Nedir?
El, ayak, ağız hastalığı özellikle 5 yaş altındaki çocuklarda sık görülen, yetişkinlerde nadir olarak görülen bir hastalıktır. Çoğunlukla yaz ve sonbahar aylarında yaygınlaşır. Bu hastalık el, ayak ve ağız bölgelerinde belirgin döküntülere ve yaralara neden olur.
El, Ayak, Ağız Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
El, ayak, ağız hastalığı belirtileri virüs alındıktan sonra genellikle 3-7 gün içinde ortaya çıkar. Hastalığın ana belirtileri şunlardır:
1. Ateş: Hafif ila orta şiddette ateş olabilir.
2. Boğaz Ağrısı: Çocuklarda yutkunma güçlüğü ve ağrı görülür.
3. Ağız İçi Yaralar: Dil, yanak içi ve diş etlerinde kırmızı ve ağrılı kabarcıklar veya yaralar oluşur.
4. Döküntüler: Ellerde, ayaklarda, bazen kalçalarda ve dizlerde küçük, kırmızı, su dolu döküntüler meydana gelir. Bu döküntüler kaşıntılı olabilir.
5. İştahsızlık ve Halsizlik: Çocuklarda iştahsızlık ve genel bir halsizlik hali görülür.
Belirtiler genellikle hafif seyreder ve bir hafta içinde kendiliğinden düzelir. Ancak bazı çocuklarda yaralar ve döküntüler nedeniyle daha rahatsız edici olabilir.
El, Ayak, Ağız Hastalığı Bulaşma Yolları
El, ayak, ağız hastalığı oldukça bulaşıcıdır ve enfekte bireylerle doğrudan temas veya onların çevreye yaydığı virüsle bulaşabilir. Başlıca bulaşma yolları şunlardır:
Damlacık Yoluyla: Hastanın öksürme ve hapşırma sırasında havaya yayılan damlacıklar aracılığıyla bulaşabilir.
Deri Teması: Döküntülerde bulunan sıvı ile temas edilmesi bulaşmaya yol açabilir.
Ağız ve Dışkı Teması: Çocuk bezlerinin değiştirilmesi sırasında virüs dışkı ile temas yoluyla yayılabilir.
Yüzey Teması: Enfekte bir kişinin temas ettiği oyuncaklar, havlu veya diğer yüzeyler aracılığıyla bulaşabilir.
Korunma Yolları
El, ayak, ağız hastalığına karşı spesifik bir aşı ya da tedavi yoktur; belirtileri hafifletmeye yönelik önlemler alınır. Enfeksiyonun yayılmasını önlemek için şu tedbirler alınabilir:
Ellerin Yıkanması: Ellerin sık sık sabunla yıkanması virüsün yayılmasını önler.
Oyuncak ve Yüzeylerin Temizlenmesi: Ortak kullanılan eşyalar ve yüzeyler düzenli olarak dezenfekte edilmelidir.
Hasta Çocukların İzole Edilmesi: Enfekte çocukların okul gibi toplu ortamlardan uzak tutulması bulaşmayı azaltır.
Tedavi
El, ayak, ağız hastalığının özel bir tedavisi yoktur. Genellikle bir hafta içinde kendiliğinden iyileşir. Tedavi, semptomları hafifletmeye yöneliktir:
Bol Sıvı Tüketimi: Dehidrasyonu önlemek için su ve sıvı alımı sağlanmalıdır.
Ateş ve Ağrı İçin İlaçlar: Ateşi düşürmek ve ağrıyı hafifletmek için çocuklar için uygun dozda parasetamol veya ibuprofen kullanılabilir.
Döküntüler İçin Rahatlatıcı Losyonlar: Kaşıntıyı azaltmak için doktor tavsiyesi ile losyon veya krem kullanılabilir.
Hastalık hafif seyretse de, çocuklarda belirgin rahatsızlık yaratabilir. EAAH şüphesi olan çocukların doktor kontrolünden geçmesi önerilir.